Szukając początku

Szukając początku

Początek – to słowo, idea, stan, prowokacja. Stanowi jeden z głównych powodów refleksji humanistycznej, spekulacji metafizycznej i teologicznych wywodów. Rozbudza wyobraźnię artystów i nosicieli świadomości potocznej. Artyści nam współcześni nawiązują do tradycji, przypominają dawne sposoby na radzenie sobie z ciężarem problemu, ale także wskazują na nowe, ważne dla nas dzisiaj terytoria rozgrywki między różnymi postawami i odmiennymi perspektywami. 

Zaczynamy wystawę od lightbox’u Zbigniewa Gostomskiego Sowy, który uczula nas na myślenie o metodach i potrzebie mądrego oglądania rzeczywistości we właściwym świetle. Obraz Jana Tarasina, Początek, jest jedną z wielu prac w jego twórczości, nawiązujących do wskazania na możliwość różnych początków i łączenia ich z różnymi porządkami. 

Bardzo wyraziście wpisuje się w tradycję ikonografii sztuki nowoczesnej jedyna na wystawie fotografia, której autorem jest Zbigniew Dłubak. Doświadczenie początku jest dla twórców szczególnie silne, jako zaczynanie kolejnego dzieła, cyklu, podjęcie problemu artystycznego. To zagadnienie wykracza poza jedną formę aktywności artystycznej, doświadczają jej wszyscy, którzy mają przed sobą białe płótno, pustą kartkę papieru, niezapisaną pięciolinię, alfabet, język. Do tych sytuacji w swoich licznych wypowiedziach odnoszą się tacy artyści jak, Maria Stangret-Kantor, Andrzej Szewczyk, Kamil Kuskowski. 

W zajmowaniu postaw i oddawaniu się wyobraźni warto zachować dystans pozwalający na krytycyzm i autorefleksję. Schematyzm i rutyna, o czym przypomina praca Krzysztofa M. Bednarskiego, Ćwiczenia z dialektyki (teza, antyteza, synteza), zawsze prowadzi na manowce. Tam, gdzie można zasugerować jakiś początek, można też wskazać na koniec. Nie jest to pierwszy gest malarza pt. Koniec malarstwa, ale w wykonaniu Edwarda Krasińskiego, dzięki swojemu dadaistycznemu powinowactwu, ma znaczenie szczególne. 

Jak widzimy na przykładzie prac Stefana Gierowskiego i Edwarda Narkiewicza sztuka i malarstwo potrafi znaleźć dla siebie coraz to nowsze formy wypowiedzi przełamujące stare definicje i skostniałe wyobrażenia. Artyści, których dzieła tutaj pokazujemy są twórcami początków naszej Galerii na różnych etapach jej rozwoju. Z oczywistych względów nie pojawili się tu wszyscy współtworzący historię Galerii. Wystawa jest kontynuacją wcześniejszego spojrzenia na jej początki, które znalazło swój wyraz na wystawie Wśród przyjaciół w 2018 r.